Esti añu, cola esposición d’El Principín 40 años n’asturianu, 80 de la primer edición en francés, rescampló la capacidá de la torna p’aportar a los llectores de más llingües. Entamada pola Oficina de Normalización Llingüística de Xixón, amosó más de 60 versiones de la obra d’Antoine de Saint-Exupéry, incluyida l’asturiana (que va pela sesta edición, récor nel nuesu idioma).
Per otru llau, la tradición y l’actualidá de los idiomes nun van siempres correllatives. D’esta miente, l’asturianu editóse primero que’l gallegu:
-D’esti mou, pal asturianu, entá cola oficialidá en camín:
En 1155, primer documentu emprentáu n’asturianu.
En 1839, primer llibru emprentáu n’asturianu.
-Mientres que pal gallegu, llingua oficial en Galicia nel so Estatutu d’Autonomía dende l’añu 1981:
En 1211, primer documentu en gallegu.
En 1810, primer llibru en gallegu.
La perda de la ocasión d’igualase llegalmente al gallegu, eusquera y catalán na Transición nun pue ser torga p’actualizar el númberu d’idiomes oficiales d’España, inxertando l’asturianu nel sieglu XXI. Nel 2022 tuvo en vilu de llograse.
Foi asina como una nidia amuesa de la so gran vitalidá, lliteraria, académica y sociocultural. De xuru que va repetise, magar el retrasu.
Dende la dómina del Reinu d’Asturies vien calteniéndose l’idioma na documentación y na lliteratura. Ello ye la prueba de qu’alita na sociedá, magar seya minoritaria y tea en peligru de desaniciu dicagüei. No que cinca a la edición de llibros, los caberos datos:
-La Direición Xeneral de Política Llingüística cita 76 llibros espublizaos n’asturianu nel 2022. Y 8 n’eonaviegu.
Dende’l Gremiu d’Editores d’Asturies tamién calquen na biblioteca en llinia Nubecuentos d’álbumes infantiles n’asturianu de delles editoriales: Pintar-Pintar, Trabe, Delallama ya Impronta, pel momentu.
-En Galicia editáronse 1814 llibros en gallegu nel 2019.
Con estos datos, ¿ye o nun ye fácil aldovinar cuála ye una llingua oficial? ¿Y l’efeutu qu’ello tien nes lliteratures nacionales?