El sánscritu ye la llingua ritual del yoga, y falar d’ella n’asturianu, la nuesa llingua propia ye descubrir una llingua clásica dende una llingua minorizada. Nesti sen yá hai un diccionariu sánscritu-catalán.
Nel Diccionariu de la Llingua Asturiana (DALLA) defínese asina: Llingua relixosa de l'Antigüedá de la que proceden munches de la India actual.
El sánscritu (samskram) ye una llingua indoeuropea indoirania y la llingua clásica de India. Ye escrita n'alfabetu devanagari. Lliteralmente'l nome «sánscritu» quier dicir «perfeutamente fechu», y compónse de los raigones sam («completamente») y kritá («kri») («fechu»).
Caltiénse un númberu inxente de lliteratura y documentos en sánscritu, pues al ser la llingua sagrada del hinduismu los sacerdotes ponen tol so enfotu en preservar una forma pura de la llingua.Nesta llingua escribiérone los testos clásicos del hinduismu. Pola so importancia relixosa foi cuntayá estudiáu mui ceu pol gramáticu Panini (sieglu V a.C.). N'época posterior separtáronse del sánscritu dellos dialeutos que formaron les llingües modernes de la India como l’hindi, l’urdu y el bengalí.
El total de falantes ye 11.106 nativos (2011); y 694.433 como segunda llingua (2011), y la fastera na que se fala ye na India y otros estaos d’Asia como El Paquistán, Nepal, Bangla Dex y Myanmar. Tien reconocencia llegal na India onde l'hindi y l'inglés son les llingües oficiales de la Índia; l'hindi ye, amás, la llingua nacional de l'Estáu. La Constitución reconoz 22 llingües (nomaes «Llingües Constitucionales», les cuales son llingües cooficiales (cola esceición del sánscritu) en dalgún de los 28 estaos que conformen la República d'India.
Ye la llingua clásica de los indis y, como tala, en principiu nun tien munchos falantes nativos, si bien nel censu llingüísticu de 1991 figuren 49.736 falantes nel estáu d'Uttar Pradex.
Pero amás, decenes de miles d'indis conocen y usen en funciones cultes la llingua sánscrita, que gocia entá d'un ciertu cultivu lliterariu.
Dende’l puntu vista relixosu, el sánscritu ye llingua llitúrxica del hinduismu, el budismu, el sikhismu y el xainismu. Hestóricamente, la función del sánscritu na Índia y nel sudeste asiáticu ye comparatible a la del llatín y el griegu n’Europa. El sánscritu provién de la fixación lliteraria d'una variedá índica antigua a la cuala va contribuyir decisivamente’l gramáticu Panini (sieglu V eC). Les diferentes variedaes índiques vernácules antigües, nomaes prácrites, son l'orixe de les llingües índiques modernes, tales como l'hindi, el nepalés, l'asamés, el marathi, el concani, l'urdú y el bengalín.
Pue considerase una de les llingües indoeuropees más antiguamente documentaes y más determinantes nel desendolcu de la llingüística indoeuropea dende’l sieglu XIX.
Na India'l desendolcu de la escritura va lligáu a la preservación, la comprensión y la tresmisión de los testos relixosos fundacionales de l'hinduismu. En sánscritu clásicu tán escrites obres cabezaleres de la lliteratura india, tornaes n’universales al traviés de la torna a centenares de llingües, como los poemes épicos Mahabharata y Ramayana y los drames de Kalidassa.
Cuando, a lo llargu de la hestoria, les llingües indies vernácules desendolcaron una lliteratura propia, ficiéronlo recurriendo permanentemente a esta llingua. Pola mor del so prestixu, ye una de llingües reconocíes pola constitución de la India.
Mentanto, l’asturianu siguió otru procesu hestóricu estremáu, nel que pasara de llingua A a llingua B. El resultáu ye que carez un estatus inferior al castellanu n’Asturies. Anque la so minorización va camín de superase pol xorrecimientu del so valir social y la posibilidá más cercana, cada Día d'Asturies, d'igualdá llegal col castellanu.