Alvertíos tamos va tiempu. Cuatro de les térmiques más contaminantes de tol Estáu asítiense n'Asturies. Coleutivos como La Coordinadora Ecoloxista d'Asturies clamia tolos díes polos resultaos de les partícules recoyíes nes estaciones de midición de la calidá del aire y les ñubes contaminantes d'orixe industrial. Y vayamos a les cifres reales. N'Asturies muerren 67 persones al añu poles emisiones de les centrales térmiques de carbón, l'índiz más altu del Estáu, según l'Institutu Internacional de Drechu y Mediu Ambiente. Y la Plataforma contra la contaminación de Xixón afita qu'acurtia la vida de la xente y afeuta más a la reciella y la xente mayor, col asma y la diabetes como malures cimeres. Inclusive los partos prematuros.
Xixón yá acoyó una movilización col llema «Asturies paraisu contamináu», l'añu pasáu. Ésti, los vecinos de la fastera oeste de la ciudá, manifestáronse percorriendo La Calzada por esi motivu convocaos pol grupu de mocedá La Rede. Ensin embargu, yá foi superada la cantidá añal de díes perriba la contaminación permitida ensin finar el mes de marzu. Too ello ensin que los imcumplimientos conlleven sanciones nin investigaciones fondes.
¿Respiramos aire calidable?
Contaminar a les persones ye tresmitiles sustancies que puen envelenales o perxudicales. Eso pasa tolos díes na fastera centru del país, que tien un llugar destacáu pola mor d'esti efeutu negativu na salú, nel picu del mapa dientro de tola Xunión Europea. Asina, por exemplu´l mididor del parque d'El Lauredal perpasaba'l 17 marzu d'esti añu 2019, 38 díes la media de 50 microgramos per metru cúbicu pa les 24 hores de PM-10. La normativa calca'l másimu de 40 microgramos per metru cúbicu de media añal y 50 microgramos de media en 24 hores un másimu de 35 díes. Mientres que la OMS encamienta un tope de 20 microgramos per metru cúbicu de media añal pa les PM-10. Esi día hebo un picu de 141 microgramos... perpasaos pol picu de 270 microgramos per metru cúbicu algamaos l'unu del mesmu mes. Ye más un día dempués del Día Mundial del Mediu Ambiente, el 6 de xunu superáronse en Xixón los 60 díes, cuasi'l duple de los permitíos pa tol añu, pa declarar una zona contaminada. Eso colos datos oficiales, menores que na realidá según el propiu Principáu.
¿Ye'l panorama xeneral?
La Xunión Europea pidió delles vegaes desplicaciones pola alta contaminación de la fastera central del país. Les Naciones Xuníes (ONX) alvierten que la contaminación siguirá provocando millones de muertes prematures nel mundiu. Unes 800.000 n'Europa. Muerre más xente prematuro pola polución atmosférica que pol tabaquismu, como afita la Organización Mundial de la Salú (OMS). Porque les partícules respiraes puen aportar al sangre y afeutar a los muérganos del cuerpu xenerando problemes cardiovasculares, respiratorios, cáncanu y otrres malures asociaes como la obesidá, l'Alzheimer, amás d'otres consecuencies neurolóxiques.
Y el futuru...
Los gobiernos asturianos enxamás emplegaren les midíes precises pa polo menos amenorgar de mou bultable esta situación tan grave. Inclusive acúsenlu de camudar l'allugamientu de les estaciones pa que rexistren una menor contaminación. Amás la falta de lluvies nun fai que l'aire llimpie.
Pero nun resulta xera fácil atopar l'equilibriu ente caltener l'emplegu de la industria contaminante asitiada n'Asturies y l'esaniciu la contaminación que fai perder años de vida y xorrecer les malures asociaes, a la población. Otros llugares pasaren per esti contestu y desendolcaron salíes menos dañibles pa los sos ciudadanos. Si ellos atoparon alternatives, de xuru que habeles, hailes.
Nun s'entiende que l'Alministración Asturiana sofite l'eslógan «Paraísu Natural», cuando tamos los primeros nos niveles de contaminación estatal. Xixón sedrá la ciudá más contaminada d'España pal 2030, afiten nel Journal Atmospheric Chemistry and Physics. O, ¿ye que la salú nun merez la proteición afayadiza? Inda tamos a tiempu si se demanden les midíes pal caltenimientu d'un braeru paraísu como espaciu llibre de fumu.