Alma Hidalgo, comunicadora: «Algamar la oficialidá ye algamar un drechu pa toes, pa les falantes y les que non»

Alma Hidalgo (Xixón, 2004) ye comunicadora, activista n'Iniciativa pol Asturianu y una de les escritores más moces de la lliteratura asturiana. Foi ganadora del premiu accésit a la meyor creación lliteraria nos premios ÇRIES Xovellanos 2019 y el segundu premiu del concursu Entaína a escribir 2021 convocáu pola Dirección Xeneral de Política Llingüística y l’Institutu Asturianu de la Mocedá.

—¿Cómo y cuándo escomencipia a interesase pol asturianu?

—Bono, qu'entruga más complicada!! La verdá ye que vien de casa, mios pás son de la cuenca minera y siempres ficieron por caltener l'asturianu en casa anque non de malnera consciente, namás m'educaron na llingua de so, que ye la de mio y de to. Si ye verdá que la mio conciencia llingüística ñaz un poco más alantre, nel primer cursu d'ESO. Poníame clas Inaciu que pasó de profesor referente a compañeru, agora amigu. Quiciabes ensin les ganes que-y pon Galán, esa paciencia y toles facilidaes que me dio pa formame n'asturianu... dexuru hubiere apaecío na mio vida iniciativa o ferramientes asemeyaes pero muncho más tarde y d'una malnera muncho menos duce.

—¿Qué destacaría del so llabor como activista a favor de la llingua asturiana?

—Faigo munches coses, considéronme una moza con ganes en forma d'aportar y amás siempres intento facelo dende'l ciñu que siempres m'amosó la comunidá de xente asturfalante tanto a mín, como a los mios proyeutos. Por ello d'ente toles coses que tuvi na tiesta y tengo, prestaríame destacar el proyeutu Guipando a Igor Medio, nun hai na más guapo qu'esparder la nuesa cultura ente la rapazada y la reciella'l país.

—Tamién forma parte de la nueva cantera de la lliteratura n'asturianu. ¿En qué proyectu s'atopa somorguiada na actualidá?

—Bono, yo nun creyo que seya parte d'esa cantera, nesi equipu xueguen nomes bien grandes como'l de Blanca Fdez., Raúl Alonso, Andrés Fdez... A mín namás me presta escribir y quiciabes davezu recitar ente collacies. Dame un poco de pánico ver el mio nome al lláu d'otros que realmente si tan dando un remate a lo qu'hasta agora considerábemos lliteratura n'asturianu, esa xente qu'escribe cola tán esperada perspectiva de xéneru, o qu'avera al papel la realidá LGTBIQ+. Anque espero n'algún momentu poder compartir un poemariu o dalgún guion con vos.

—Cada vez hai más ufierta ya interés nel aprendizaxe d'asturianu. ¿Qué futuru tien per delantre l'asturianu?

—Yo nun soi quien a imaxinar un futuru pal asturianu nel que nun esista una especialidá docente. Que la xente s'interese pol aprendizaxe la nuesa llingua nun ye más qu'una preba de que la oficialidá y tolo qu'ello conlleva ye necesaria.

—¿Y ente la xente mozo?

—L'asturianu ta de moda ente la xente mozo, nesa xeneración que nun siente vergoña por echar la llingua a pacer sinon tolo contrario, esfruta y ta arguyosa de los sos raigaños. Al asturianu namás y queda espolletar ente chavalería ensin mieu a vivir n'asturianu. Ye lo normal, y por ello espero ver dientro poco una influencer qu'use l'asturianu como llingua vehicular, sentir música n'asturianu nes discoteques, ver una película que team n'eonaviego nel cine... Tamos na era tik-tok, nel momentu del mamarracheo, na dómina Rodrigo Cuevas y Puru Remangu. Tamos presenciando como les nueves voces la nuesa tierra ven l'asturianu como imaxe de marca, eso fae que medre l'autoestima colectiva y que bien lluéu teamos viviendo gracies a los millenials una realidá n'asturianu en tolos sentíos.

—¿Cree que se tán aprovechando afechiscamente los nuevos formatos y l'algame de les redes sociales pa espublizar la cultura y la llingua asturianes ente la xente mozo?

—Como comentaba enantes creo que non, pero que vamos pel camín correutu. Deberíemos siguir los pasos de Galiza por exemplu, y nun tener mieu de les Digoche eu, potenciar la presencia del asturianu nes redes dende la RTPA p'allanar el camín a les vinientes. Amosar que les redes son ún trabayu y da-yos el respeutu y prestixu que merecen. Quiciabes con más Silvia Cebolla (Aragón), l'usu la nuesa llingua ente los más nuevos se pusiere de moda. Playpresta ye namás una preba de que realmente esti camín si furrula.

—¿Entiende qu’una parte de la sociedá asturiana nun se siente identificada cola llingua asturiana?

—Por supuesto que soi quien a entendelo, caúna vive una realidá llingüística distinta. Colo que nunca nun voi empatizar ye cola xente que nun quier la oficialidá, porque algamar la oficialidá ye algamar un drechu pa toes, pa les falantes y les que non.

---

---