Introducción vs desaniciu.
La natura nun ye un zoo. ¿Qué sentíu tien introducir especies esótiques, por más que vivieren equi n'otres dómines, mientres qu'otres tán en pelligru críticu de desaniciu?
Ye'l casu del pigargu, estintu dende'l sieglu XIX na Península Ibérica, non documentáu n'Asturies, y del gallu montés, que cuerre auténticu pelligru d'estinguise dafechu, pola caza llegal hasta los años70, l'alteración del so hábitat y el cambéu climáticu.
La prioridá ye conservar al gallu montés, ¿non? D'esta miente, afítenlo dende Mavea, la Coordinadora Ecoloxista d'Asturies, ente otros ecoloxistes y ornitólogos.
Tengo una imaxe na memoria de reciella. Un gallu montés dientro d'una furnia de vidru. Y otra imaxe de mocedá. Un gallu montés esnalando en llinia reuta ente los árboles d'una viesca del Cordal Cantábricu.
Espero que nun se repita la primer imaxe y que siga esnalando llibre la xoya ornitolóxica d'esti país. Nel intre, la so población asítiase al rodiu los 300 exemplares.
El Tetrao urogallus cantabricus. Descritu científicamente en 1967, ye la única subespecie adautada a vivir nos fayeos, non nes coníferes.
Amás de ser la menor de la especie y la de menor picu al xintar frutos de caducifolios, menos duros que les acícules de los pinos.
Ye pernidia la so tendencia al desaniciu, una gran perda de machos dende 1981 al sur del Cordal, y menor númberu de cantaderos al norte del mesmu.
Pue que, con suerte, llograre burllar l'escesivu enclín de los humanos por remanar tolos espacios que demientres sieglos yeren del dominiu d'esta ave endémica, dende qu'aportó a esti territoriu coles glaciaciones del Cuaternariu.
Pero dexar morrer a una especie emblemática d'un territoriu restrinxíu pa introducir en Ribedeva, dende Noruega, otra d'ampliu hábitat mundial, nun ye facer un llabor seriu, nin denguna transición ecolóxica pola continuidá vital de la natura asturiana.