El patrimoniu d'un Pueblu merez ser cudiáu con procuru, como seña d'identidá que trepasa xeneraciones. Les brañes, pueblos onde viven los vaqueiros, del Parque Natural de Somiedu son ñicios d'un raigón pervieyu adaptáu al mediu ñatural, ún de los mayores conxuntos etnográficos d'Europa de cobertoria vexetal, los teitos. Como afita la Fundación Belenos llanzando un S.O.S., la so xestión, desfortunosamente, conduz anguaño al so desaniciu pola falta de continuidá d'un plan de caltenimientu y el pocu enfotu de la xente del llugar si nun hai sovenciones.
La precariedá del nuesu patrimoniu refléxase tamién nel esbarrumbe de los horros y paneres, asina como na perda de documentación hestórica que cuela pa Salamanca o nel casu del Archivu de Tradición Oral pa Méxicu.
Ye incomprensible nestos tiempos nos que los Pueblos defenden la so identidá hestórica, Asturies nun faiga lo mesmo.
El mesmu casu afeuta a la llingua asturiana, que sigue en pelligru de desaniciu en cuenta de ser oficial, lo qu'afitaría la llibertá nel usu llingüísticu n'Asturies, como diz l'ALLA, dempués de 45 años de la fin de la dictadura.
¿Tenemos les consecuencies de lo qu'ameritamos? ¿Ye productu d'un desdexamientu haza lo propio dende les clases dirixentes? ¿Afonda'l procesu d'aculturación? ¿O ye l'autoodiu del que falen los sociollingüístes?
Les crisis acumúlense, la escayencia continúa y les soluciones práutiques nun aporten ceo, pero sí les otres prioridaes. D'otra miente, siempres compatibles col caltenimientu del patrimoniu de nueso. Agora ye la sanitaria del andanciu.
Cudiar el patrimoniu hestóricu material ya inmaterial sedría una prioridá de cualesquier país p'afitar la so sobrevivencia nel tiempu.
Arguyu pola tierra ye la xera pendiente dende cuantayá. Faigamos un llamáu pa iguar la desfecha y que surdan les sides pa tirar d'un futuru basáu nun gran pasáu.
P'Asturies ye una necesidá urxente.