La Europa d'una nueche de San Xuan

Tamos a les puertes d'una cita electoral que pue cambianos la vida: el 23 de xunu, víspora de San Xuan, la xente del Reinu Xuníu pue dici-y alón a Europa, o a lo menos a la Europa qu'alministra la soberanía política, el bolsu y el trabayu de millones de persones non solo n'Europa. Si los británicos, a la postre, deciden salir de la UE, lo que pase nel reinu d?España unos díes depués va quedar condicionao a esi impasse que pue poner en cuestión toles grandes decisiones que se lleven tomando estos últimos años. Nun dexa de llamar l'atención que, mesmo qu'ocurrió nes elecciones d'avientu, Europa nun paez que tea nes axendes de los partíos españoles pa esta campaña. Ye, otra vuelta, un mal signu pa estos tiempos.

El brexit nun ye nenguna tontería. Les posibilidaes de que se faiga real, tampoco. Mesmo ganando los partidarios de la permanencia, el proyectu européu, y l'encaxe nél del Reinu Xuníu, va quedar tocáu sustancialmente. Si ganen los partidarios del brexit, va tar malo de saber cómo siguir defendiendo esa Europa desarticulada y al debalu. Y nun sé si a esti llau de la mar tamos preparaos pa esi escenariu, a la vista de cómo s'interpreta cualquier observación o propuesta sobre salir del euro o enfrentase a la delda. Ún diría que n'España abunda la impresión de qu'Europa, la Unión Europea y l'euro non solo son lo mesmo sinón que, amás, son dalgo inevitable, circunstancies naturales nes que'l común nun tien nada que dicir nin pue plantegar alternativa nenguna.

Seique pueda dicise qu'hai cultures polítiques más fatalistes y otres muncho más individualistes. Abúltame una simplificación, pero na superficie rescampla, y muncho, esa diferencia ente sociedaes onde lo político ye siempre revisable y sociedaes onde lo político ye una esfera a la que nun se tien accesu más que como receptores, sufridores o beneficiarios d'unes decisiones que planeen a seis mil metros d'altor ensin que se sepa quién les toma. Una primer consecuencia d'esa diferencia superficial ye que, a la postre, los ciudadanos d'eses sociedaes más fatalistes tán más espuestes a vivir al dictáu de lo que digan los de les sociedaes más individualistes. Una segunda consecuencia, o igual ye la mesma con otra cara, ye la resignación con que viven cualquier cataclismu internacional, y nun digamos yá los pequeños drames nacionales.

Esi fatalismu apruz en cualquier momentu y circunstancia. Tamién a la hora d'interpretar encuestes. Como si estes nun fueren un actu políticu elles mesmes, sinón dalgo más asemeyao a un oráculu que nos muestra la verdá cuando nos son favorables pero tamién cuando nos son desfavorables, solo que nesti últimu casu disimulamos pa que nun se nos note la frustración. Como si'l dir a votar fuera un actu reflexu, la manera de materializar una perfección formal. Si Malebranche defendía que Dios actúa sirviéndose del llibre albedríu pa executar un plan inamovible, nós votamos como si un poder metafísicu nos llevara de la mano al colexu electoral.

Naturalmente, cuando la nueche electoral nun sal lo que dicíen les encuestes, son dos les opciones: echar la culpa a eses encuestes (al oráculu, na meyor tradición del mundu clásicu) o a los votantes, que se safaron de la voluntá divina. Los británicos tienen tamién los sos propios fatalismos, pero'l debate européu vívenlu d'una manera más pragmática, y son bien capaces de demostrar una vez más lo poco que-yos importa'l fatalismu continental en materia de soberaníes polítiques y financieres. Eso pue condicionar, y muncho, non solo'l resultáu de les elecciones españoles (si ye que'l resultáu del referéndum británicu se conoz enantes) sinón tamién la xestión d'esi resultáu. Asina, lo qu'agora paez un escenariu bien valoráu pol PSOE (dexar, en casu de sorpasso, que gobierne Unidos Podemos en minoría y ver cómo frustra al so electoráu aplicando les directrices europees) pue quedar en nada si?l Reinu Xuníu-y mete un buen solmenón a la UE.