El mirandés, l'asturianu del otru llau de la frontera

Portugal xunióse la selmana pasada a la llista de países firmantes de la Carta Europea de les Llingües Minoritaries, una ocasión p'ampliar la reconocencia al únicu llugar na qu'una variante de la llingua asturiana yá ye idioma oficial: l’área de Miranda de l Douro.

El mirandés, perteneciente al subgrupu del asturlleonés gocia de reconocencia oficial dende l'añu 1999. Fálenlu unes 15.000 persones nos conceyos de Miranda de la Douro y Bumioso. Según recoyó l’axencia Efe en conversación col músicu de la zona, Paulo Meirinhos, hasta la so reconocencia como segunda llingua de Portugal, cola llei aprobada en 1999, el mirandés asociábase a «pallantres» (atrasaos, cazurros).

Nos munchos años nos que falalu yera motivu de «vergoña» -n'especial mientres el llamáu «estado novo», la última dictadura portuguesa- «perdióse enforma», llamenta. Pero non del too; anguaño nos colexos de la fastera un grupu de 180 neños aprienden mirandés.

¿Por qué ye tan relevante la firma de la Carta Europea? 

Nun ye un asuntu menor y, ello ye que foi fundamental nel conflictu surdíu a empiezos d'esta llexislatura nel parllamentu asturianu cuando Vox llevó al Tribunal Constitucional la so oposición que pudiera falase n'asturianu nos plenos. La sentencia nun-y dio la razón y amás, ente los sos argumentos recoyó qu'España, amás de protexer les llingües de comunidaes billingües na so Constitución robló esti testu européu pa reconocer  como un de los sos principios «la facilitación y/o'l fomentu del empléu oral y escritu de les llingües rexonales o minoritaries na vida pública y na vida privada».